همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: ۲.۵ میلیون نفر در کشور سالانه در اهدای خون مشارکت دارند که این آمار پاسخگوی ۱۰۰ درصد نیاز مراکز درمانی سراسر کشور است.
در حال‌حاضر شاخص کشوری اهدای خون به ازای هزار نفر جمعیت، ۲۶ در هزار است؛ یعنی به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت ایران، ۲۶ اهداکننده خون وجود دارد. این در حالی است که طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، شاخص اهدای خون به ازای ۱۰۰۰ نفر جمعیت در کشورهای با درآمد متوسط به بالا ۱۶ در ۱۰۰۰ و در کشورهای دارای درآمد بالا ۳۱ در ۱۰۰۰ نفر جمعیت است.
به‌گفته مسئولان سازمان انتقال خون کشور، شاخص ایران در این زمینه، هم‌تراز کشورهای توسعه‌یافته است. همچنین ایران نخستین کشور در حوزه جغرافیایی مدیترانه شرقی است که موفق شده از سال ۲۰۰۷ به شاخص اهدای خون ۱۰۰ درصد داوطلبانه برسد.
اهدای خون مستمر برای سازمان انتقال خون تا حدی اهمیت دارد که «روز جهانی اهداکنندگان خون» داریم و از ۲۰ سال پیش، هر سال در این روز (۱۴ ژوئن/ ۲۴ خرداد) در کل دنیا از جمله ایران مراسم جشنی برای تقدیر از اهداکنندگان مستمر خون که با اهدای بخشی از وجودشان باعث نجات جان بیماران می‌شوند، برگزار می‌شود.
بالاترین مشارکت اهدای خون متعلق به این افراد است
بالاترین شاخص مشارکت برای اهدای خون در کشور متعلق به اهداکنندگان خون مستمر و باسابقه است که هم‌اکنون ۸۷ درصد است. این گروه، افرادی هستند که سبک زندگی سالم، خودمراقبتی و اهدای خون آگاهانه را در برنامه زندگی خود قرار داده‌اند. اهداکننده مستمر فردی است که حداقل ۲ بار در سال برای اهدای خون مراجعه می‌کند. در عین حال مردان سالی ۴ بار و زنان در سال ۳ بار می‌توانند بدون هیچ مشکلی اهدای خون انجام دهند.
اهداکنندگان مستمر، آگاهانه و با مسئولیت‌پذیری بالای اجتماعی همواره به سلامت انسان‌های دیگر می‌اندیشند. اهداکننده باسابقه هم کسی است که از سن کم اقدام به اهدای خون کرده و تعداد زیادی از آنها بازنشسته خونی شده‌اند؛ یعنی سن آنها از ۶۵ سال گذشته و دیگر نمی‌توانند خون اهدا کنند. تلاش مسئولان همواره بر این است که اهداکنندگان باراولی را به اهداکنندگان مستمر تبدیل کنند.
استان‌های پیشتاز در اهدای خون مستمر
دکتر بشیر حاجی‌بیگی، سخنگوی سازمان انتقال خون کشور به همشهری‌آنلاین می‌گوید: «بالاترین میانگین شاخص اهدای خون مستمر در کشور در سال ۱۴۰۲ به‌ترتیب متعلق به استان‌های سمنان با ۶۸ درصد، یزد ب
ا ۶۴ درصد، گلستان با ۶۱ درصد و قم با ۶۰ درصد است. این ۴ استان در سال‌جاری، بالاترین اهدای خون را در این زمینه داشته‌اند.»
دکتر حاجی‌بیگی درباره گروه سنیِ اهداکنندگان خون در ایران توضیح می‌دهد: «سن ۲۶ درصد از اهداکنندگان خون در کشور ۱۸ تا ۳۰ سال است، ۵۰ درصد آنها سن‌شان ۳۱ تا ۴۵ سال است و ۲۴ درصد از آنان هم ۴۶ تا ۶۰ ساله هستند.»
به‌گفته آقای سخنگو، «اهداکنندگان خون در ایران ۳ دسته‌اند؛ بار اولی، مستمر و باسابقه؛ اهداکنندگان بار اولی همان طور که از اسم‌شان پیدا است، برای اولین بار اقدام به اهدای خون می‌کنند و ممکن است به این کار ادامه دهند و ممکن است ادامه ندهند. اهداکنندگان مستمر در ایران تا ۶۵ سالگی با نظر پزشک مستقر در مرکز انتقال خون می‌توانند خون اهدا کنند. اهداکننده باسابقه هم فردی است که سابقه‌ای در اهدای خون داشته باشد. این سابقه می‌تواند ۶ ماه پیش باشد یا ۵ سال پیش.»
چرا زن‌ها کمتر خون می‌دهند؟
در این میان اهدای خون زنان ایرانی ۲۸درصد کمتر از آمار جهانی است؛ آمار اهدای خون زنان در دنیا ۳۳ درصد است. یکی از دلایل این امر، قاعدگی ماهانه زنان و ترس آنها در خصوص از دست دادن خون بیشتر و عدم جبران آن است. درحالی‌که خون اهدایی بعد از گذشت ۲۴ ساعت از زمان اهدا جبران می‌شود. این در حالی است که کارشناسان می‌گویند افرادی که به طور مستمر خون اهدا می‌کنند، بدن‌شان در شرایط بحرانی ازجمله تصادفات رانندگی مقاوم‌تر است؛ چراکه سیستم ایمنی بدن آنها به ازدست‌دادن بخشی از خون عادت کرده است.
دلیل اهمیت اهدای مستمر خون
دلیل اهمیت اهدای مستمر خون این است که ذخایر خون خیلی سریع می‌تواند به حالت بحران مبدل شود و نیاز است که افراد به‌طور مستمر خون اهدا کنند؛ چراکه برخی بیماران مثل بیماران تالاسمی از گیرندگان دائمی خون هستند و حیات آنها وابسته به خون است و اگر ذخایر خونی به اندازه کافی موجود نباشد، زندگی این دسته از بیماران می‌تواند به خطر بیفتد.
سخنگوی سازمان انتقال خون کشور درباره نقش مهم اهداکنندگان مستمر خون به همشهری‌آنلاین می‌گوید: «در اهداکنندگان مستمر خون، ضریب امنیت و سلامت خون تقریبا ۸ برابر اهداکنندگانی است که برای نخستین بار خون خود را اهدا می‌کنند و یکی از شاخص‌های مهم ارتقای مراکز انتقال خون در سراسر دنیا، همین شاخص اهدای مستمر خون است.»
نظر شما